首页 / 古风 / 咏怀
原文 注音

咏怀原文

夜中不能寐,起坐弹鸣琴。薄帷鉴明月,清风吹我襟。孤鸿号外野,翔鸟鸣北林。徘徊将何见,忧思独伤心。

yǒnghuái怀shíèrshǒu

zhōngnéngmèizuòdànmíngqín

báowéijiànmíngyuèqīngfēngchuījīn

hóng鸿hàowàixiángniǎomíngběilín

páihuáijiāngjiànyōushāngxīn

èrfēiyóujiāngbīnxiāoyáoshùnfēngxiáng

jiāohuái怀huánpèiwǎnluányǒufēnfāng

qínghuānàiqiānzǎixiāngwàng

qīngchéngxiàcàirónghǎojiézhōngcháng

gǎnshēngyōuxuāncǎoshùlánfáng

gāowèishuíshīyuànzhāoyáng

jīnshíjiāodàngèngshāng

jiāshùxiàchéngdōngyuántáo

qiūfēngchuīfēihuòlíngluòcóngshǐ

fánhuáyǒuqiáocuìtángshàngshēngjīng

shězhīshàng西shānzhǐ

shēnbǎokuàngliàn

níngshuāngbèicǎosuìyún

tiānchū西běiyóuláicóngdōngdào

chūnqiūfēiyǒutuōguìyānchángbǎo

qīngbèigāolánníngshuāngzhāncǎo

cháowèimèishàoniánchéngchǒulǎo

fēiwángjìnshuínéngchángměihǎo

píngshēngshàoniánshíqīnghǎoxián

西yóuxiányángzhōngzhàoxiāngjīngguò

wèizhōngbáicuōtuó

láiguīfǎnwàngsān

huángjīnbǎijǐnyòngchángduō

běilíntàihángdàoshījiāng

wéndōnglíngguājìnzàiqīngménwài

liánzhěnqiānxiānggōudài

yàocháojiābīnmiànhuì

gāohuǒjiānáoduōcáiwéihuànhài

zhōngshēnchǒnglài

yánshǔwéixiàsānxúnjiāng

fāngshùchuí绿qīngyúnwēi

shígēngdàixièyuècēn

páihuáikōngtángshàngdāozhī

yuànhuānhǎojiànbēibié

zhuózhuó西tuíguāngzhào

huífēngchuīhánniǎoxiāngyīn

zhōuzhōushàngxiánqióngqióngniàn

dāngziqìngzhéwàngsuǒguī

wèikuāmíngqiáocuìshǐ使xīnbēi

níngyànquèxiángsuíhuángfēi

huángyóuhǎizhōngjiāngānguī

chūshàngdōngménběiwàngshǒuyángcén

xiàyǒucǎiwēishìshàngyǒujiāshùlín

liángchénzàiníngshuāngzhānjīn

hánfēngzhènshāngāngxuányúnzhòngyīn

míngyànfēinánzhēngjuéāiyīn

zhìyóushāngshēngchuàngshāngxīn

běiduōshàngyǒuwēiyīn

qīngxiányóuyǎngzhàchén

fāngshìcóngxiámǐnhuāngyín

yānjiànwángqiáochéngyúnxiángdènglín

yǒuyánniánshùwèixīn

zhànzhànchángjiāngshuǐshàngyǒufēngshùlín

gāolánbèijìngqīngshìqīnqīn

yuǎnwànglìngrénbēichūngǎnxīn

sānchǔduōxiùshìzhāoyúnjìnhuāngyín

zhūhuázhènfēnfānggāocàixiāngzhuīxún

wèihuángquèāilèixiàshuínéngjìn

fánhuáziānlínglóngyáng

yāoyāotáohuāzhuózhuóyǒuhuīguāng

yuèruòjiǔchūnqìngzhéshìqiūshuāng

liú姿mèiyánxiàofēnfāng

xiéshǒuděnghuānài宿tóngshang

yuànwèishuāngfēiniǎogòngáoxiáng

dānqīngzhemíngshìyǒngshìxiāngwàng

dēnggāolínběiwàngqīngshānā

sōngbǎigāngcénfēiniǎomíngxiāngguò

gǎnkǎihuái怀xīnsuānyuànchángduō

gōngbēidōngménxiásān

qiúrénréntànjiē

kāiqiūzhàoliángshuàimíngchuángwéi

gǎnhuái怀yīnyōuqiāoqiāolìngxīnbēi

duōyányānsuǒgàofánjiāngshuí

wēifēngchuīluómèimíngyuèyào耀qīnghuī

chénmínggāoshùmìngjiàxuánguī

niánshízhìshànghǎoshīshū

huái怀zhūyánmǐnxiāng

kāixuānlíndēnggāowàngsuǒ

qiūshāngāngwàndàitóngshí

qiānqiūwànsuìhòuróngmíngānsuǒzhī

nǎixiànménjiàojiàolìngchī

páihuáipéngchíshàngháiwàngliáng

绿shuǐyánghóngkuàngmǎngmángmáng

zǒushòujiāohéngchífēiniǎoxiāngsuíxiáng

shìshíchúnhuǒzhōngyuèzhèngxiāngwàng

shuòfēngyánhányīnxiàwēishuāng

chóuyǎnghuái怀āishāng

xiǎoréngōngjūndàocháng

zhōngqiáocuìyǒngyánzhezhāng

zuòkōngtángshàngshuíhuānzhě

chūménlínyǒngjiànxíngchē

dēnggāowàngjiǔzhōuyōuyōufēnkuàng

niǎo西běifēishòudōngnánxià

qīnyǒuyányòngxiě

xuánchēzài西nánjiāngqīng

liúguāngyào耀hǎizhìmíng

cháowèixiánchíhuīméngshòuróng

zhīqióngshìzàishēng

shìtáohuāshuínéngjiǔyíngyíng

jūnzàitànwèibìng

zhānyǎngjǐngshānsōngwèiqíng

西fāngyǒujiārénjiǎoruòbáiguāng

bèixiānluózuǒyòupèishuānghuáng

xiūróngyào耀姿měishùnfēngzhènwēifāng

dēnggāotiàosuǒmèidāngzhāoyáng

yányúnxiāoxiánhuīxiùlíngxiáng

piāoyáohuǎngzhōngliúmiǎnbàng

yuèwèijiāojiēyányònggǎnshāng

yángzhūbēirǎn

ràngzhǎngbiépiāoyáonán

yànwǎnqíngcúnwángchéngyǒuzhī

xiāosuǒrénsuǒbēihuòxìn

zhàomèizhōngshānqiānróujiàn

jiējiēshàngshìyòngbǎochí

xīnhuái怀cùnyīnyángjiāngmíng

huīmèichángjiànyǎngguānyúnzhēng

yúnjiānyǒuxuánkàngzhìyángāishēng

fēichōngqīngtiānkuàngshìzàimíng

chúnyànyóuliánpiānzhōngtíng

xiàhòuchénglíngkuāwèidènglín

cúnwángcóngbiànhuàyuèyǒuchén

fènghuángmíngcēnlínglúnyīn

wánghǎoxiāoguǎnshìshìxiàngzhuīxún

shuíyánjiànqīngniǎomíngxīn

dōngnányǒushèshānfénshuǐchūyáng

liùlóngyúngàiqiètiāngāng

xiānzhěrénxiāoyáoyànlánfáng

qǐnchúnchéngshuāng

dānyuānzhōngzhàoyào耀yuèguāng

āntōnglíngtáiyóuyànggāoxiáng

yīnyōulìngzhìjiéchùchángruòjīng

xiāoyáowèizhōngyànzhūhuá西qīng

shuàizàiyǒuhuìhàozhōngtíng

xīnchángwèixiānghǎoshuíyúnliàngqíng

yuànwèiyúnjiānniǎoqiānāimíng

sānzhīyányíngzhōuyuǎnyóuchángshēng

jiànlínbáirènānnéngxiāngzhòngshāng

dànwèigōngyánchēngsānjiāngpáng

fēiquánliúshānxuánchēsāng

yuèjìngqiānfēngwēishuāng

shìyǒuqióngjiēānzhǎng

cháodēnghóngdiānwàng西shān

jīngbèiyuánqúnniǎofēipiānpiān

luánshí宿xìngmìngyǒurán

jiànshuínéngjìngānchánjuān

jiànlínzhōngyánmànxiānggōulián

zhōuzhèngtiānxiàjiāojiēshùdāngsān

yāoxiándōuzihuànyào耀fēn

xuánzhūyánmiǎnyǒuguānghuá

qīngchéngshìláixiāngkuā

yuànwèisānchūnyóuzhāoyángcuōtuó

shèngshuāizàibiéjiāng

ruòhuāyào耀hǎisāngyíngzhōu

yuèjīngtiānmíngànxiāngchóu

qióngyǒuchángshīyòuqiú

xiàoshàngtóngxiéshǒugòngáoyóu

yīnyángyǒubiànhuàshuíyúnchén

zhūbiēyuèfēiquánfēiguòzhōu

yǎngyùntiānzàihǎiliú

lèimíngchǎngjùntóngzhōu

ruòěrshēngxiáyīnyōu

yóuliángdēnghuánghuádiān

gònggōngzháixuánmínggāotáizàoqīngtiān

yōuhuāngmiǎoyōuyōuchuànghuái怀suǒlián

suǒliánzhěshuízimíngcházhàoyán

yìnglóngshěnzhōuyāomián

chǐlíngshìyúnyǒngjuénián

chēchūményuǎnzhēngxíng

zhēngxíngānsuǒbèikuāmíng

kuāmíngzàidànyuànshìzhōngqíng

dānwéijiǎogāoshùwēishēng

chánxiéshǐ使jiāoshūyúnlìngzhòumíng

yàn嬿wǎntóngshangqīngrénchéng

cóngróngzàishífánhuázàiróng

chéncháoyǎnjiànsuǒhuānxíng

huángniǎodōngnánfēiyánxièyǒushēng

jiàyánwèinánxiàngwàngchuī

xiāoguǎnyǒuyīnliángwángānzàizāi

zhànshìshízāokāngxiánzhěchùhāolái

wèizhōngqínbīnglái

jiālínfēiyǒuzhūgōngshēngchénāi

jūnbàihuáyángxiàshēnjìngwèihuī

zhāoyángzàishèngbái西yōu

ruòyǎngjiǔqiū

rénshēngruòchéntiāndàomiǎoyōuyōu

jǐngshēngqiūshānfēnjiāoliú

kǒngshènglínchángchuānshìruò

zhěláizhěliú

yuàndēngtàihuàshānshàngsōngyóu

zhīshìhuànchéngliúfànqīngzhōu

zhāo

yángǎipíngchángjīngshénsǔnxiāo

xiōngzhōnghuái怀tānghuǒbiànhuàxiāngzhāo

wànshìqióngzhīmóuráo

dànkǒngjiānhúnsuífēngpiāo

zhōngshēnbáobīngshéizhīxīnjiāo

zhāohūnchén

rónggǎipíngchángjīngshénpiāolún

línshāngduōāichǔshírén

duìjiǔnéngyánchuànghuái怀suānxīn

yuàngēngdōnggāoyángshuíshǒuzhēn

chóuzàishígāoxíngshāngwēishēn

zhísuǒwéilóngshéwèilín

shìbīnfēnréndàohuáng

zhuàngniánshíshìzhāodàitàiyáng

yuànlǎnpèibáiguāng

tiānjiēshūjuéyúnhànmiǎoliáng

zhuóyángbīnyuǎnyóukūnyuèbàng

dēnglièxiāncǎiqiūlánfāng

shízhēngtàiáoxiáng

shuíyánwànshìjiānxiāoyáozhōngshēng

líntánghuáshùyōuyōuniànxíng

pánghuángqīnyǒushūzhìmíng

yándōngfēiniǎoyòngwèiqíng

jiāshízàijīnchénlíngchénāi

línwàngsuǒlái

rénqíngyǒugǎnkǎidàngyàngyānnéngpái

huīhuái怀āishāngxīnsuānshuízāi

yánguāngyánwànhóngchuāndàngtuānlài

wāngōngguàsāngchángjiàntiānwài

tàishānchénghuángwèishangdài

shìzhuāngzhōuzirónglài

juānshēnzhōngyuānzuòhuànhài

ruòxióngjiéshìgōngmíngcóng

zhuàngshìkāngkǎizhìwēihuāng

chēyuǎnxíngshòumìngniànwàng

liánggōngxiéhàomíngjiǎyǒujīngguāng

línnànshēngshēnhúnfēiyáng

wèiquánshìxiàomìngzhēngzhànchǎng

zhōngwèibǎishìróngshǐ使lìngmíngzhāng

chuíshēngxièhòushìjiéyǒucháng

hùnyuánshēngliǎngxiàngyùnhéng

jiǎoyánjīngyuèchuíjǐnghuī

guǐyǒuzhāohuíāizāirénmìngwēi

piāoruòfēngchénshìruòqìngyún

xiūlíngshìyuànguāngchǒngfēiwēi

āntiānsōngshìwéi

yānlíngxiāopiāoyáodēngyúnméi

jiēzāizhìwéijiǔ

tiānwǎngliùyǎnshū

suífēnlúnfànfànruò

shēngmìngzhāoyǒu

lièxiāntíngxiūlíngyǎngzhìzàichōng

piāoyáoyúnjiānmiǎoshìshū

róngmíngfēibǎoshēngyān

cǎiyàoxuánfǎnshénxiānzhì

liánghuòlìngjiǔchóuchú

wángliángjiàngōngyīngxióng

yuánkǎikāngzāiměiduōshìsòngshēnglóng

yīnyángyǒuchuǎncuòyuèdàngróng

tiānshíyǒufǒutàirénshìduōyíngchōng

yuándùnnányuèyángyǐn西róng

bǎoshēnniàndàozhēnchǒngyào耀yānchóng

rénshuíshànshǐxiǎnnéngjuézhōng

xiūzāishàngshìshìwànzàichuíqīngfēng

hóng鸿xiāngsuífēifēifēishìhuāng

shuānglínchángfēngwànshì

cháocānlánggānshí宿dānshān

kàngshēnqīngyúnzhōngwǎngluóshúnéngzhì

xiāngshìxiéshǒugòngyánshì

chóuzhōngshǐshūxiūduǎnfāng

lánggānshēnggāoshānzhīyīngyào耀zhūtáng

yíngyíngtáohuāchéngjiāngyāoshāng

yāngǎnqiānshùsānchūnbiǎowēiguāng

fēilíngfēngshùqiáocuìyǒucháng

yōulánpèizhūcǎowèishuíróng

xiūzhúyǐnshānyīngānlínzēngchéng

lěiyányōumiánmiánguādiéshēng

xiāolíngshénāishēnshāngrénqíng

jìngzhīyōuruòguītàiqīng

xuéjiūfēisānghǎiniǎoyùntiānchí

shíhóngxiāng

zhāoyáoānxiángruòshùzhī

xiàpéngàijiānshàngyóuyuán

dàněryòngziwèizhuīsuí

shēngmìngchénānzàiyōuzhānjīn

gāoniǎoxiángshāngāngyànquèxiàlín

qīngyúnqiántíngqínxīn

chóngshānyǒumíngxiāngzhuīxún

míngjiūtíngshùjiāomíngyóuyún

yānjiànxiángniǎopiānpiānqún

shēngránxiāosànbīnfēn

yóusānpángchóuchàngniànsuǒ

wèijīnzhāojiànhuǎngchéngyǒuzhī

zhōngshēngqiáosōngwànshìwèi

gāoniǎotiānfēilíngyúngòngyóu

yǒuxíngshìchuíbēishí

qīngwèiníngshuānghuácǎochénghāolái

shuíyúnjūnxiánmíngānnéng

chéngyúnzhāosōngqiáoyǒngzāi

dānxīnshīēnzhòngsàngsuǒ

shànyányānzhǎnghuìwèishī

jiànnánfēiyànzhèngchāchí

gāoziyuànxīnshīsāndàoguāi

wéihùndùnshìshūmàohuī

shíchūyángjiéchíwàn

jīngtiānyào耀hǎishūqiánméngfàn

shuíyányànyánjiǔyóuméixíng

shìzhěchángshēngjīng

qiānsuìyóuchóngcháocānliáo

shìfēiděishījiānyānxiāng

zhīshùqióngāiqíngnéngzhǐ

rányǒuchéngshēngdàocháng

zhìqiǎowànduānchūyàofāng

kuāzizuòhuái怀jiāocháng

chéngxuānliángpíngxiànggāoliáng

bèixiānluóshēnxièshèxiánfáng

jiànhuápiānpiānfēipáng

kuātánkuàifènmènqíngyōngfánxīn

西běidēngzhōudōngnánwàngdènglín

kuàngjiǔzhōuchóngshānkànggāocén

cānwànshìqiānsuìzàishěn

shuíyúnshítónglèixiàjìn

rényányuànyánniányánniányānzhī

huángānqiānqiūwèi

zuòshānyánzhōngchuànghuái怀suǒ

wánghǎoxiāngxiéchí

yuèyóujīnchénxiàozàishí

zhìmíngcháoshìjiāngjiàn

guìjiànzàitiānmìngqióngyǒushí

wǎnluánnìngxiézisuíláixiāng

sǔnhuìshīdànwèichánchī

língmíngyúnzhōngzàifēisuǒ

yānzhīqīngshìdànchí

jīngfēngzhènhuíyúnyīntáng

chuángwéiwèishuíshèzhàngwèishuí

suīfēimíngjūnànsāng

shìyǒulóngkuìmángmángjiāngyān

piānpiāncóngfēngfēiyōuyōu

huīshānxiàhuǐ

wēiguānqièyúnchángjiànchūtiānwài

gāokuàshì

fēiziwèixiāoyáoyóuhuāng

xiè西wángjiāngcóngshì

péngshìtánqínsòngyánshì

shàngyǒuzhàngrénwěixiāomíngzhū

gānhuòshíshìpénghāo

xiàobīnfēnziliángchěngqīng

cháoshēngpánghéngshù

huānxiàozhōngyànyǎng

jiànèrsānzhěfènmèncóngshū

zhětōngliùzhìgàn

wéiwéidòngfēikěnyán

yǐnqīngquánliúshíbìngdān

suìshíchánghán

yǒngnánfēngyūnpáoxiàohuáxuān

xìndàoshǒushīshūshòucān

lièlièbāobiǎnlǎoshìyòngchángtàn

shàoniánxuéjiànmiàoguòchéng

yīngfēngjiéyúnchāoshìshēng

huījiànlínshāyìnjiǔshǎng

zhìpiānpiāndànwénjīnmíng

jūnlìngrénbēilièlièyǒuāiqíng

niànpíngchángshíhuǐhèncóngshēng

píngzhòuzhěngguānjiànbīn

bīnzhěshuízishūruòfēichén

shangpèiyúnyánjiūlíngshén

xiāngbèishíjiànrén

duōlìngzhìsànshǐ使xīnyōu

áoxiángguānbēijiàndēngqīngzhōu

dànyuànzhǎngxiánxiáhòusuìláiyóu

cháochūshàngdōngményáowàngshǒuyáng

sōngbǎisēnchénhuángxiāng

xiāoyáojiǔjiānpáihuáizhī

niànpíngshírányāo

wángshíniányóuyǎnluòbīn

zhūyánmàochūnhuábiànhuìhuái怀qīngzhēn

yānjiànqiūgōngshǒuxièshírén

qīngdànghuǎngpiāoyáoshēn

fēifēimíngqiěxiánghuīqiěsuānxīn

sāiménchūhǎishuǐyān

zhūmíngxiāngjiànyǎnmèihóu

chíguādōnglínghuángquèchéngxiū

shīshìzàidàijiànshàngqiū

dàosānglínzixiàjiāoliú

jiǎchéngqiānwèijiānānxíngyóu

hóngshēngzhìbèizhèngyǒucháng

zūnbēishèshìgāng

róngshìzhěngyánqìngzhézhíguīzhāng

tángshàngzhìxuánjiǔshìzhōngshèngdàoliáng

wàizhēntánnèimièfēnfāng

fàngkǒucóngzhōngchūshuōdàofāng

wěizhōuxuán姿tàichóucháng

běilíngànmèi西xíngyóushǎorèn

yáowàngtiānjīndàidàngxīn

cúnwángményóuzàixún

tǎngchénfēngniǎofēijiàchūnánlín

mǎngyàngyínguāngzhōnghuāngyín

xiūyànqīngdōuchāoshìyòushuíjìn

rénzhījiéjiāojiāoyǒuchéngnán

xiǎnduōhuòmíngzhūwèigàn

qiúxiǎngtàiláobìngcān

sǔnshēngyuànduōduōyán

yǒubēiyǒuqíngbēi

fēiyīngwǎngwàn

xiángfēngchóngxiāoqìngyúnzhāosuǒ

huīxīnzháirénjiān姿

shǐwàngnányānzhīhēi

jǐn槿róngqiūhuánghuángyǒuguāng

báituílínzhōngpiānpiānlíng

shuàiyínyǒuhuìmíngjīng

yóuwánsāncháocǎicǎixiū

shangwèishuíshīyǎngshōushì

shēngmìngshíkāngkǎi

xiūchíxuānchēchángchuānzàiqīngzhōu

xìngmìngránshìyǒusuǒyóu

gāomínglìngzhìhuòzhòngshǐ使xīnyōu

qīnhuái怀fǎnròuháixiāngchóu

gènghuǐzhūyòngdēngáoyóu

héngshùyǒushìhuángjùnxiāng

cháoyíngzhōu宿míngguāng

zàihǎiwàifēiyáng

zhìshìshàngshìchóucháng

zhǎngjuéqiānsuìxiāngwàng

shàngshìshìtiándànzhìānpín

dàolíngchíchífēngòuchén

níngzilèiyángshuíkěnxùn

fēiǒuhuánghuángfēilún

duōjiēróngshìláiwèidàozhēn

dàozhēnxìnqīngjiécúnjīngshén

cháoyóukànggāojiécóngshìbīn

liángdōngyǒufāngcǎozhāozàisānróng

róngyàn姿měiguānghuáyào耀qīngchéng

wèimíngzhéshìyāochǎnmèishēng

qīngzàishíānzhībǎishìmíng

duānbiàn便juānzidànkǒngyuèqīng

yānjiànmínglíngyōuyōujìngxíng

qiūjiàānxuédōngqióngpáng

lúnshēnyuānqiánzēngshèniǎogāoxiáng

fànfànchéngqīngzhōuyǎnyàngsuǒwàng

chuīshuíjiāngxiāngjuānwàng

dōunánwéiyánxiūróngshìcháng

niánzàisōngqiáohuǎngchéngwèiyāng

duōjiēxíngzhìlǎomǐnchángyōu

línchuānxiànhóngtóngshǐzhīliú

bǎiniányándànyuànchóu

chóuyuànzhěshuíziěrháixiāngxiū

shēngwèiyuèrénqíngqiú

zhāoxuántōngshìláiguīxiànyóu

yǒushénxiānshìnǎichùshèshānā

chéngyúnfēilóngqiónghuá

wénjiànkāngkǎitànjiē

shāngfēichóulèichóuláixiāngjiā

xiàxuéérshàngjiāng

línzhōngyǒuniǎoyánshìfènghuáng

qīngcháoyǐnquánshāngāng

gāomíngchèjiǔzhōuyánjǐngwànghuāng

shìféngshāngfēngcuīcáng

kūnlún西shíhuíxiáng

dànhènchùfēiwèichuàngliàngshǐ使xīnshāng

chūménwàngjiārénjiārénzài

sānshānzhāosōngqiáowànshìshuí

cúnwángyǒuchángduǎnkāngkǎijiāngyānzhī

cháotuíxíngxíngjiāngzhī

jiànqiūcǎocuīshézàijīnshí

yǒushénxiānzhěxiànménsōngqiáo

jiǔyángjiānshēngxiáyúnxiāo

rénshēngchángjiǔbǎiniányánliáo

báiyǔnzàicháo

ruòshìdēngmíngsuìpiāoyáo

qiányíngyíngzhějǐn槿yào耀zhūhuá

rónghǎowèizhōngcháoliánbiāoyǔn

ruò西shāncǎolánggāndān

chuíyǐnglínzēngchéngguāngzhàojiǔā

níngwēishàoniánzijiǔnánjiē

咏怀赏析
  阮籍五言《咏怀》八十二首。这是第一首。阮籍《咏怀》诗(包括四言《咏怀》诗十三首),是他一生诗歌创作的总汇。《晋书·阮籍传》说:“作《咏怀》诗八十余篇,为世所重。”这是指他的五言《咏怀》诗,可见他的五言《咏怀》诗无散失。这八十二首诗是诗人随感随写,最后加以辑录的,皆有感而作,而非一时之作。虽然如此,第一首仍有序诗的作用,所以清人方东树说:“此是八十一首发端,不过总言所以咏怀不能已于言之故。”(《昭昧詹言》卷三)这是有道理的。   阮籍生活在魏、晋之际,他有雄心壮志。《晋书·阮籍传》说:“籍本有济世志,属魏、晋之际,天下多故,名士少有全者,籍由是不与世事,遂酣饮为常。”由于当时政治黑暗,壮志难酬,所以陶醉酒中。其实酒并不能浇愁,他的忧愁和苦闷,终于发而为《咏怀》诗。   “夜中不能寐,起坐弹鸣琴。”这两句出自王粲《七哀三首》(其二):“独夜不能寐,摄衣起抚琴。”王粲夜不能寐,起而弹琴,是为了抒发自己的忧思。阮籍也是夜不能寐,起而弹琴,也是为了抒发忧思,而他的忧思比王粲深刻得多。王粲的忧思不过是怀乡引起的,阮籍的忧思却是在险恶的政治环境中产生的。南朝宋颜延之说:“阮籍在晋文代,常虑祸患,故发此咏耳。”(《文选》李善注引)李善说:“嗣宗身仕乱朝,常恐罹谤遇祸,因兹发咏。”这是说,阮籍生活在魏晋之际这样一个黑暗时代,忧谗畏祸,所以发出这种“忧生之嗟”。清人何焯认为:“籍之忧思所谓有甚于生者,注家何足以知之。”(《义门读书记》卷四十六)何氏以为阮籍的“忧思”比“忧生之嗟”更为深刻,注家并不了解这一点。一般读者当然更是无法弄清究竟是何种“忧思”。不过,《晋书·阮籍传》说:“(阮籍)时率意独驾,不由径路,车迹所穷,辄恸哭而反。尝登广武、观楚、汉战处,叹曰:‘时无英雄,使竖子成名!’登武牢山,望京邑而叹。”由此或可得其仿佛。史载诗人“善弹琴”,他正是以琴声来排泄心中的苦闷。这里以“不能寐”、“起坐”、“弹鸣琴”着意写诗人的苦闷和忧思。   诗人没有直接点明诗中所抒发的“忧思”,却写道:“薄帷鉴明月,清风吹我襟。”写清澈如水的月光照在薄薄的帐幔上,写带有几分凉意的清风吹拂在诗人的衣襟上,造成一种凄清的气氛。这似乎是在写自然景色,但是,景中有人。因为在月光下徘徊的是诗人,清风吹拂的是诗人的衣襟。所以,可以说写景正是为了写人。这样写,比直接写人,更富有艺术效果,使人感到含蓄不尽,意味无穷。   “孤鸿号野外,翔鸟鸣北林。”是继续写景。是写孤鸿在野外哀号,而盘旋的飞鸟在北林上悲鸣。如果说,上两句是写诗人的所见,这两句就是写诗人的所闻。所见者清风、明月,所闻者鸿号、鸟鸣,皆以动写静,写出寂静凄清的环境,以映衬诗人孤独苦闷的心情。景中有情,情景交融。但是,《文选六臣注》中,吕延济说:“夜中,喻昏乱。”吕向说:“孤鸿,喻贤臣孤独在外。翔鸟,鸷鸟,以比权臣在近,谓晋文王。”好像诗中景物皆有所指,如此刻意深求,不免有些牵强附会。   “徘徊将何见?忧思独伤心。”在月光下,清风徐来,诗人在徘徊,孤鸿、翔鸟也在空中徘徊,月光朦胧,夜色苍茫,他(它)们见到什么:一片茫茫的黑夜。所以“忧思独伤心”。这表现了诗人的孤独、失望、愁闷和痛苦的心情,也为五言《咏怀八十二首》定下了基调。   阮籍五言《咏怀八十二首》,是千古杰作,对中国古代五言诗的发展做出了贡献。但是刘勰说:“阮旨遥深。”(《文心雕龙·明诗》)钟嵘说:“厥旨渊放,归趣难求。”(《诗品》上)李善说:“文多隐避,百代之下,难以情测。”(《文选》卷二十三)都说明阮籍诗隐晦难解。阮诗隐晦难解的原因,主要是由于多用比兴手法。而这是特定的时代和险恶的政治环境及诗人独特的遭遇造成的。
咏怀作者
同朝代作者
古风简介

汉魏六朝时期的诗歌,又称古风,是我国诗歌发展的重要阶段,涵盖了八百多年的历史,包括汉、三国、两晋、南北朝和隋。这一时期的诗歌主要体裁是乐府和五七言的古体...

up